De allereerste kerstvieringen op de legerplaats
In december 1963 beleefde de eerste lichting Seedorf militairen voor het eerst Kerstmis op de kazerne, die nauwelijks 3 maanden daarvoor in gebruik was genomen door de Nederlandse troepen. Velen hadden het geluk deze dagen thuis met hun familie door te brengen, maar ook de achterblijvers slaagden er in om van dit feest iets bijzonders te maken!
Het militair vakblad Legerkoerier publiceerde sfeerreportages van de Seedorfse kerstbeleving in 1963 en 1964. Onderaan deze pagina vind je de originele en volledige verhalen zoals ze destijds in dit blad zijn verschenen. Voorafgaand een samenvatting van beide artikelen.
Kerstmis 1963: Een witte, sfeervolle Kerstnacht
Voor de Nederlandse militaire gemeenschap in Kamp Seedorf is de viering van het Kerstfeest en de jaarwisseling niet onopgemerkt voorbijgegaan. Afgezien van de gezinnen van beroepsmilitairen die reeds in Zeven of Bremervörde wonen, was de helft per trein of eigen vervoer vóór Kerstmis naar het vaderland getogen en keerde na die tijd terug om de andere helft in staat te stellen de jaarwisseling in de familiekring door te brengen. Voor de achterblijvers was een uitgebreid programma ontworpen. Brigadegeneraal J.L. Hollertt (commandant Nederlandse troepen in Seedorf en Hohne) en zijn staf hebben al het mogelijke verricht voor hun mannen, waarbij vooral ook de Geestelijke Verzorging en de Welzijnszorg enorm veel werk hebben verzet. Daar bovendien de militairen zelf op alle denkbare manieren in hun legeringsgebouwen sfeer trachtten te scheppen en een sneeuwtapijt in de heldere sterrennacht het geheel vervolmaakte, werd het daar in Seedorf een ‘echte’ kerstnacht, waarvan wij hier in woord en beeld gaarne iets willen weergeven.
Sneeuw knisperde onder de schoenen, sterren twinkelden in de vrieskou, licht straalde uit alle gebouwen in de late avond van de 24e december. Wij (de Legerkoerier) liepen op goed geluk door het prachtige kamp en stapten zo nu en dan een legeringsgebouw binnen, waar soms de meest verrassende initiatieven bleken te zijn ontplooid. Van buiten was reeds duidelijk te zien dat het Kerstfeest was, want uit talloze kerstbomen, sterren en andere versieringen straalde het licht ons tegemoet. Maar niet alleen op de slaapkamers heerste gezelligheid, ook in de kelders was volop kerstsfeer. In elk legeringsgebouw hadden de mannen van de verschillende compagnieën en eskadrons namelijk zogenaamde dagverblijven ingericht. Deze ‘kelderbars’, vaak met veel vakmanschap en kunstzin ingericht, waren ondergedompeld in de kerststemming door kerstbomen, takken, gedempte verlichting en allerlei andere versieringen. Ruw hout, board en zelfs kroonkurken, platen, foto’s en wat al niet meer vormden het materiaal, dat deze kelderruimten had omgetoverd tot uitermate gezellige kantines. De commissie die in de middag van de eerste Kerstdag een rondgang langs alle kamers maakte om de door de Welzijnszorg uitgeloofde prijzen toe te wijzen, moet ongetwijfeld voor een schier hopeloze taak hebben gestaan.
Wacht en zieken niet vergeten
Zowel bij de Noord- als bij de Zuidpoort stonden reusachtige kerstbomen in de sneeuw te pronken, en ook in het wachtgebouw Noord (de Zuidpoort was gesloten) was alles versierd. Wachtmeester Wim Peeters, korporaal Gietelink en huzaar Tonnaer (alle drie van 41 Zelfstandig Verkenningseskadron) zaten juist de deels nuttige, deels smakelijke kerstgaven van aalmoezenier en veldprediker te bewonderen, toen wij daar binnenstapten. En toen wij de volgende morgen een bezoek brachten aan soldaat Hartman (Ostcie 42 Infbat) in het hospitaal, had ook die zijn presentjes al in ontvangst kunnen nemen. Bovendien kwam op hetzelfde moment majoor Van Hall (Welzijnszorgofficier) binnen om hem andermaal te verrassen. Wij dachten zo dat Hartman, die door zijn bronchitis het verlof misliep, toch wel getroost moest zijn door zoveel hartelijkheid.
Kerkdiensten
Achter het stuur van de grote legerbus zat chauffeur Schulte, een AAT-er, die qua postuur bijzonder goed past in de eenheid waartoe hij behoort: het Peloton Zware Tankopleggers. Hij stond te wachten aan de Noordpoort, die nu niet meer zo rustig was als even tevoren. Overal steeg de duidelijk zichtbare adem van tientallen militairen omhoog (het vroor dan ook 14 graden). Zij waren op weg naar de Protestantse kerkdienst in het ‘Haus der Jugend’ te Zeven. Maar zij waren met zovelen, dat er ook nog door enkele combi’s gependeld moest worden om hen allen te vervoeren.
De dienst werd geleid door majoor-veldprediker Korenhoff en was mede bedoeld voor de in Zeven wonende beroepsmilitairen en hun gezinnen. Het zaaltje zat stampvol toen de dienst, waaraan ook het Huzarenkoor onder leiding van majoor Abbenes meewerkte, begon.
Inmiddels was Schulte met zijn bus al weer op weg naar Kamp Seedorf om de katholieke militairen en hun gezinnen in staat te stellen de plechtige Nachtmis in de als filmzaal ingerichte sportzaal bij te wonen, welke werd opgedragen door de hoofdlegeraalmoezenier kolonel Schoonebeek. Dienstplichtig soldaat Rosmalen leidde het zangkoor, en ook het Trompetterkorps der Cavalerie verleende medewerking, onder leiding van adjudant Reynhoudt. De acht trompetters vóór in de zaal droegen, onder leiding van onderwachtmeester De Brouwer, het hunne er toe bij deze door ruim 600 personen bezochte dienst te doen slagen. […]
Het zwarte schaap eet alles
De mascotte van de B. compagnie van 41 Genie Bataljon is een zwart schaap, dat niet onverzorgd achterbleef, toen zijn kunstvaders met kerstverlof naar Nederland gingen. Het werd in onderhoud gesteld bij soldaat Vitali van de A. compagnie, die hem liefdevol verzorgde en ons desgevraagd mededeelde, dat zijn pupil ongeveer een alleseter was. Terwijl hij in de sneeuw zijn lieveling stond te voeren, somde hij tot onze verbazing behalve hooi, groente, haver en brood ook andere artikelen op, die het schaap niet versmaadde: shag, vogelzaad en pennywafels. En het zou ons niet verwonderen dat inmiddels proefondervindelijk bewezen is dat er nog meer zaken zijn, waarvoor de viervoeter zijn zwarte neus niet ophaalt.
De feestkalender
Dankzij de medewerking van Rudo den Hartog hebben wij de hand weten te leggen op het programma van de eindejaarsfeesten van 1963. Weliswaar uitsluitend verstrekt aan officieren en onderofficieren, werpt dit stencil ook een blik op tal van activiteiten (kerkdiensten, feestelijke diners, speciale toneel- en filmvoorstellingen, sportevenementen enz.) die voor elke militair toegankelijk waren.
Opvallend aan de jaarwisseling 1963/1964 is dat er ruimte werd geboden aan het ontsteken van een vreugdevuur en de mogelijkheid tot het afschieten van eigen vuurwerk! Het is mij niet bekend of deze ‘traditie’ daarna nog lang werd voortgezet, wél weet ik dat deze in 1970 (om voorstelbare redenen) niet meer bestond.
Klik hier voor het feestprogramma dat de organisatoren in petto hadden voor de allereerste groep Seedorfveteranen. En complimenten voor het gevarieerde aanbod.
Zieken
Zij die tijdens de kerstdagen in een ziekenhuis buiten de legerplaats waren opgenomen mochten een kerstpakket in ontvangst nemen om het leed enigszins te verzachten. Hun namen en rugnummers vind je in deze bijlage.
Kerstmis 1964: hoogtijdagen voor de troepen
Onderstaand artikel uit De Legerkoerier, waarin verslag wordt gedaan van de viering van het kerstfeest 1964 op de legerplaats. Ruim een halve eeuw geleden, maar wie het heeft meegemaakt kan het zich vast nog wel herinneren.
De vele activiteiten die plaatsvonden (waaronder de aanleg van een ijsbaan en een skelterwedstrijd), de kerkdiensten, sfeervolle additieven zoals talrijke kerstversieringen en natuurlijk niet te vergeten een dik pak sneeuw laten nu eenmaal een onuitwisbare indruk na…
Een winterse Kerstmis in Seedorf
Men is er wel aan gewend, dat een deel van onze parate troepen permanent in Duitsland is gelegerd, maar meestal realiseert men zich niet dat de troepen in Seedorf en Hohne dus ook op hoogtijdagen niet in eigen land zijn.
Nu woont een flink aantal beroepsmilitairen en -onderofficieren inmiddels in de Bondsrepubliek en is daar dus ‘thuis’. Ook is het een feit dat de ene helft van de brigade met Kerstverlof gaat en de andere helft met Nieuwjaarsverlof. Maar dit alles neemt niet weg dat duizenden militairen in elk geval de helft van onze jaarlijkse feestdagen in den vreemde moet doorbrengen. Het is goed dat wij ons dat nog eens realiseren.
Zelfs als de helft van de troepen met verlof is, kan men in Seedorf niet van rust spreken. Ook nu weer heersten er de laatste dagen voor Kerstmis allerlei activiteiten en trof men uitgebreide voorbereidingen om van dat feest toch iets moois te maken. Het weekblad ‘de Griffioen’ verscheen zoals gemeld dan ook niet in gestencilde vorm maar was ditmaal gedrukt. In stencilvorm verschenen voorts nog talrijke programma’s van de kerkdiensten en van de activiteiten van het Trompetterkorps der Cavalerie dat onder leiding van kapelmeester J.A. Reijnhoudt bij vele evenementen in en om Seedorf voor muzikale opluistering zorgde. Tussen al dat werk door bracht het korps ook nog een bezoek aan Hohne. Reeds dagen tevoren heerste in Seedorf een echte Kerstsfeer. Het vroor flink en er lag een pak sneeuw, terwijl twee reusachtige verlichte kerstbomen bij de Noord- en Zuidpoort, en enkele kleinere op verschillende plaatsen in het kamp de entourage volledig maakten. Ook in kantines, messes en legeringsgebouwen ontbraken de kerstbomen niet, terwijl hun aantal op de soldatenkamers zo groot was, dat wij ons niet aan een telling waagden. Het leek wel of alle onderdelen zich hadden ingespannen elkaar op dat gebied de loef af te steken.
De winkel van de Welzijnszorg beleefde hoogtijdagen. Behalve een grote hoeveelheid kerstboomartikelen, gingen ook de grammofoonplaten, koekoeksklokjes en soortgelijke geschenken in grote aantallen in andere handen over. Zo bedroeg de omzet op woensdagmorgen 23 december 1.883,15 gulden. En dan te weten dat de helft van de militairen al met Kerstverlof was en dus hun inkopen al voordien hadden gedaan. Eens te meer is ons gebleken hoe de WZZ-winkel in een grote behoefte voorziet.
Een jaar tevoren hadden wij (Legerkoerier) tijdens de Kerstdagen een bezoek gebracht aan het zwarte schaap van de B. compagnie van 41 Genie Bataljon. Ditmaal ontdekten wij dat het dierenpark was uitgebreid met een zwarte geit en een merkwaardig mak reebokje. De dieren konden het goed met elkaar en met hun oppasser/verzorger, soldaat Nico Timmerman, vinden.
Skelters
Een andere ongewone activiteit zagen wij achter op het kazerneterrein, waar drie kornetten van 103 Verkenningsbataljon vrolijk met hun felgekleurde skelters over de besneeuwde wegen tussen de geparkeerde voertuigen rond raceten.
Het waren leden van de ‘Trakhelter Club’, die over een aantal van die skelters beschikt en er nog enige in aanbouw heeft. Verder dan het houden van onderlinge wedstrijden is men – door het ontbreken van andere clubs in dat deel van Duitsland – echter nog niet gekomen. Maar de mannen van het A-eskadron hopen dat dit binnen afzienbare tijd nog wel zal veranderen.
IJsbaan
Vlak bij het Protestants Militair Tehuis heerste ook grote activiteit. Daar waren genisten bezig een ijsbaan aan te leggen. Onder leiding van Sgt1 Van Heeswijk waren de mannen van de Mechanische Uitrusting daar druk in de weer. Zij genoten daarbij steun van de B. compagnie van 41 Gnbat en die hulp was wel nodig om de werkzaamheden vóór Kerstmis gereed te hebben. Toen wij er laat in de morgen van de 24e een kijkje namen, leek het er nog niet op dat zij in hun opzet zouden slagen, maar zij kwamen toch met het karwei gereed, zij het dan dat de duisternis al lang was gevallen toen de mannen met hun materiaal weer in het kamp arriveerden.
Oorspronkelijk had men uitgekeken naar een grotere baan, maar het aanbod van de heer Rusticus, de beheerder van het PMT, om gratis voor water en verlichting te zorgen, was zo aanlokkelijk dat men toch maar met deze wat kleinere baan van ongeveer 200 meter lengte genoegen nam. De heer Rusticus betaalde inmiddels uit eigen middelen 650 Mark voor de verlichting, een bedrag dat hij door een collectebus bij de ‘tapkast’ hoopt terug te krijgen.
Hijzelf was er van overtuigd dat dit zou lukken en een voorval dat hij ons vertelde, schijnt hem in het gelijk te stellen. Een soldaat hoorde namelijk van deze kwestie bij een bezoek aan het PMT en kwam diezelfde avond met 100 Mark terug, bijeengebracht door een collecte bij de soldij-uitbetaling.
Bekijk het hier…
Voor het volledige artikel uit 1963 klik hier voor pagina 1 en hier voor pagina 2, en voor het verslag van 1964 klik hier voor pagina 1 en hier voor pagina 2.
Dit vind je misschien ook interessant:
- Decemberfeesten: Oud- en nieuw op de legerplaats
Seedorf40 