VVDM hekelt censuur binnen het leger
De eerste vakorganisatie in Nederland ontstond in 1837. Opmerkelijk dat het nog tot 1966 heeft geduurd voordat er ook een bond werd opgericht voor dienstplichtige militairen. Je kunt je natuurlijk afvragen of het zinvol is een doelgroep te vertegenwoordigen waarvan het ‘arbeidscontract’ slechts van beperkte duur is, maar het bestuur van de Vereniging van Dienstplichtige Militairen (VVDM) zag er destijds wel brood in. Immers, de ledenstroom werd op gang gehouden door de komst van steeds weer nieuwe lichtingen en inspanningen van de VVDM zouden in de loop der tijd zeker leiden tot resultaten, zo was de gedachte.
En bij nader inzien past het tijdvak waarin deze vereniging tot stand kwam precies bij het beeld dat wij nog steeds hebben van de jaren ’60. Het decennium waarin de jeugd zich vaker afzette tegen elke vorm van gezag; jongeren van toen (de babyboomers van nu) lieten zich niet langer de mond snoeren. Hoewel…
Er lag natuurlijk nog wel een flink obstakel op het pad naar volwassenheid: de dienstplicht. Rond je 19e was je als gezonde Hollandse jongen gewoon de klos en werd je voor langere tijd een andere outfit en leefstijl aangemeten. Je had daar geen stem in, het werd gewoon voor jou beslist. Tegendraads gedrag werd in het leger – waar nu eenmaal andere regels gelden – niet getolereerd.
En dat was het ‘gat in de markt’ voor de VVDM die vond dat je je als soldaat niet alles moest laten welgevallen. Discipline oké, maar vrijheid van meningsuiting houdt niet op waar de dienstplicht begint. In werkelijkheid zijn er uitzonderingen, vastgelegd in het Reglement betreffende de krijgstucht, omdat de militair een bijzondere positie inneemt en zich daardoor moet onthouden van kritische uitlatingen. Ook het recht van deelname of organiseren van demonstraties en bijeenkomsten is niet vanzelfsprekend en kan alleen verkregen worden met toestemming van de (kazerne-)commandant. Dus stonden er gelijk al een aantal issues op de agenda waar de VVDM zich in vastbeet.
In de hier gepubliceerde brochure “Onvrijheid van meningsuiting” uit 1980 wordt het beeld geschetst van een volgens de bond onacceptabele gang van zaken – o.a. over toegepaste censuur met betrekking tot het bevestigen van posters – en volgt een resumé van zes jaar schijnovertredingen en de daarbij opgelegde strafmaat. In het slotpleidooi wordt opgeroepen om niet lijdzaam af te wachten maar in beweging te komen. “Soldaten moeten kunnen doorgaan met het ophangen van affiches waarop hun onvrede met de militaire dienst tot uiting komt, zonder dat deze affiches meteen krijgstuchtondermijnend worden verklaard.”
Na een lange strijd was dit meningsverschil in 1980 dus nog niet beslecht. Aanzienlijk meer succes had de VVDM bij acties rond de vrije haardracht, afschaffing van de groetplicht en een hogere wedde. Want één ding is duidelijk, onder invloed van soldatenvakbonden zijn in de loop der jaren diverse bepalingen binnen de krijgsmacht versoepeld of ingetrokken.
Naast de reeds bestaande VVDM ontstond in 1972 de Algemene Vereniging Dienstplichtige Militairen (ANVM). Beide organisaties hielden in 1996 op te bestaan, kort voordat de dienstplicht in Nederland werd opgeschort.
Bekijk het hier…
Klik op dit symbool voor de originele publicatie als web-presentatie.
Wacht, terwijl de pagina’s worden geladen…
Seedorf40 