Het échte soldatenleven…
En dan waren er nog de oefeningen. Kleinschalig, met de compagnie of het bataljon ‘op kamp’, of groter, in internationaal Navo-verband. Vaak ging hieraan een alarm vooraf, en het was de verknipte geest van de legerleiding om dit bij voorkeur ‘s nachts uit te vaardigen. Nietsvermoedend lag je te dromen over je vriendin of het thuisfront, als plotseling de nachtrust ruw werd verstoord door de sergeant van de dag die luid schreeuwend de kamers langsging en het felle tl-licht ontstak. ‘Heren, onmiddellijk uit je nest en binnen 15 minuten aantreden… Groot alarm!’
Professioneel als we waren, wisten we wat ons te doen stond. Snel in gevechtstenue hijsen en een groot deel van je psu in de plunjebaal persen. Dan in looppas, met de zware baal aan je schouder, naar de wapenkamer om het schiettuig op te halen. Ondertussen ‘aangemoedigd’ door de sergeant, voor wie het allemaal nog niet snel genoeg ging…
Als zombies arriveerden we op de appèlplaats, de slaap nog in de ogen. Laatkomers werden uitgekafferd, want een alarmmelding kon – ten tijde van de Koude Oorlog – immers ook serieuze consequenties hebben. De legertrucks stonden al klaar. Waren de chauffeurs sneller dan wij, of reeds volledig op de hoogte van het scenario? Ongetwijfeld het laatste.
Leuk… kamperen!
In het meest gunstige geval mocht je na het bestijgen van de laadbak van de YA-314 enige tijd later weer uitstappen en was de oefening ten einde. Terug naar je bed, inwendig vloekend over de verstoring van je slaap die met minstens anderhalf uur was gekort. Want compensatie voor die tijd werd niet verleend. Niks uitslapen, Aufstehn wie immer. Ja, in het Duits, want opmerkelijk genoeg werd de reveille via de geluidsinstallatie altijd in de taal van het gastland aangekondigd: ‘Guten Morgen, es ist jetzt sechs Uhr’, ook dan weer gevolgd door de toeters-en-bellen routine van de sergeant van de dag.
Soms zat het mee, soms zat het tegen. Als de voertuigen zich in beweging zetten dan wist je dat er aan het alarm een bivak of oefening gekoppeld zat, dus was het de eerstkomende dagen afzien. Pionieren in een puptent en poepen in een zandgleuf! Zelfs de meest doorgewinterde kampeerder had moeite met het gebrek aan comfort, hoewel er – opmerkelijk genoeg – toch nog een kleine minderheid te vinden was met hang naar avontuur. Back to basics, en laten we eerlijk zijn, in tijden van oorlog zijn ontberingen ook aan de orde van de dag. Daar waren we nu juist voor opgeleid!
Eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming was het voor de meesten nog een raadsel wat er ging gebeuren, hoewel het takenpakket van een Genist redelijk strak is uitgestippeld. Fysiek zware en zeker niet ongevaarlijke opdrachten zouden de komende dagen waarschijnlijk overheersen, mede afhankelijk van de grootte van de oefening. In Navo-betrekking kwam het aan op (internationale) samenwerking van de diverse legeronderdelen en werd er duidelijk meer inzet verwacht. De operatie moest vlekkeloos verlopen. Als in een generale repetitie werd alles voorbereid en uitgevoerd om het raderwerk van de strijdkrachten in optimale conditie te houden.
Veldkeuken
Helaas, ik kan er daar geen verslag van doen, want als barbediende was ik niet getraind voor dit soort werk. Bij oefeningen werd ik ingedeeld bij de mobiele veldkeuken en bleef mijn aandeel beperkt tot het maken van lunchpakketten, het schillen van aardappelen, schrappen van wortelen, wassen van spinazie of het pellen van uien. Na de maaltijd werden de gamellen schoongemaakt en zat mijn werkdag er weer op.
Maar één keer waren de rapen gaar terwijl ze niet eens op het menu stonden! Op het erf van een boer was het fornuis geïnstalleerd met de schoorsteen pal onder het bladerdak van een grote boom. Terwijl de kok nog eens vrolijk in de pot roerde begonnen de takken boven hem te smeulen en stonden korte tijd later in brand. Gelukkig hadden we dit bijtijds in de gaten en bleef de schade beperkt, hoewel de boer op z’n zachts gezegd niet blij was. Nou ja, hij zal er wel vorstelijk voor gecompenseerd zijn, denk ik zo.
Terwijl de manschappen ploeterden op de Lüneburger heide of een andere locatie, was het leven rond de veldkeuken weinig opwindend, afgezien dan van bovenstaand incident. Soms bereikten ons berichten dat er militairen tijdens de oefening om het leven waren gekomen, al werd het nooit bevestigd. Wellicht dat daarom dit nieuws niet altijd serieus genomen werd. De leger tamtam werkte snel, maar een klein ongelukje kon uiteindelijk zomaar worden uitvergroot tot een zaak met dodelijke afloop. Je wist het nooit zeker.
Later bleek dat veel van die verhalen helaas op waarheid berustten; slachtoffers door pech of onvoorzichtigheid.
Voorkennis
Alarm kwam doorgaans als donderslag bij heldere hemel. Dat was immers de opzet van dit doortrapte legerspelletje: ‘hoe snel kan ik de manschappen bepakt en bezakt laten aantreden op de appèlplaats?’ Nu moet ik bekennen dat in mijn optiek die missie redelijk geslaagd is. Maar waar ik me vreselijk aan stoorde waren de collega’s met zogenaamde voorkennis. Gezellig een pilsje drinkend aan de bar, ging het praten plotseling over in fluisteren en ‘lekte’ men (verspreiders van onheilstijdingen opereren meestal in kleine groepjes) dat er een alarmoefening was afgekondigd. Niemand wist dat nog, zij wel! Uit betrouwbare bron, doe er je voordeel mee…
Mijn avond was na zo’n melding natuurlijk meteen verkloot. Tzjesus, wéér die nachtelijke ellende. Was ik maar thuis… Vervolgens dacht ik slim te zijn door alvast wat voorbereidingen te treffen. De plunjebaal stond al klaar, in afwachting van een oefening die niet zou komen. Tegenwoordig noemt men dat een hoax. Mensen moedwillig voor de gek houden. En de aanstichters natuurlijk de volgende dag de heilige onschuld spelen. Nee, boos ben ik er niet meer om. Dit feit is inmiddels verjaard en ik ben ruimhartiger geworden.
Naar het volgende verhaal: Oefening ‘Kleine oorlog’
Seedorf40 