Kazerneruil Budel-Seedorf

Soldaten van de Bundeswehr naar Nederland

In januari 1963 kwam tussen de Nederlandse en Duitse overheden een akkoord tot stand waarin beide landen een kazernecomplex aan elkaar beschikbaar stelden, de ‘Budel-Seedorf’ overeenkomst. Het was geen spontane ruil, want met name van Nederlandse kant rezen er bezwaren tegen dit plan vanwege de hoge kosten (15 miljoen gulden) die hiermee gemoeid waren.

Nederland ging uiteindelijk toch overstag. De Koninklijke Landmacht plantte de nationale driekleur en de brigadevlag van de 41 Pantserbrigade in het rulle zand van legerplaats Seedorf, en de Bundeswehr nam bezit van Kamp Budel, dat werd bemand door een opleidingseenheid van de Duitse Luftwaffe.

De gehele operatie werd nog datzelfde jaar uitgevoerd. Lees onderstaand artikel uit de Legerkoerier van mei 1963, dat voor de verandering niét inzoomt op ons eigen leger, maar het logistieke proces omschrijft dat vooraf ging aan de komst van de Duitsers naar het Brabantse Budel. Omdat het, zo kort na WO II, in ons land nog erg gevoelig lag, vertoonden de mannen van de Luftwaffe zich buiten het kazerneterrein aanvankelijk niet in uniform en werden er tijdens het marcheren ook geen marsliederen gezongen. Een door de Duitse legerstaf uitgebrachte brochure ‘Als Soldat der Bundeswehr in den Niederlanden’ maande tot respect en terughoudendheid naar de Nederlandse bevolking.

Van Legerplaats Budel naar ‘Kamp Boedel’

Maandag 20 mei arriveerden de eerste veertig Duitse militairen van het 2e Luchtmachtopleidingsregiment in Budel, als kwartiermakers voor de staf en de drieduizend rekruten, die hier een deel van hun 18 maanden diensttijd komen vervullen.
Hiermee is de meerhoeksruil van Nederlandse en Duitse onderdelen begonnen. Als de Duitse luchtmacht haar verhuizing heeft voltooid, kunnen de Duitse bataljons kamp Seedorf ontruimen om plaats te maken voor een Nederlandse brigade. Tot nu toe verloopt alles binnen de raming.

De eerste groep arriveerde onder bevel van Hauptman Pohl na een dag rijden uit het verre stadje Stade aan de Elbemonding ’s avonds in de legerplaats. Zij waren voorafgegaan door vijf volgeladen vrachtwagens, die nog door het aanwezige Nederlandse detachement waren gelost, zodat deze Duitse werkploeg het bed gereed vond.

Iedere dag rollen nu de lange, zware tientonners met meubilair en beddengoed, allemaal kapokmatrassen, bij Roermond over de grens naar Budel, waar de Duitsers met de hun eigen voortvarendheid de zaak lossen en inrichten. De kleine staf van Duitse officieren en burgers die de zaak organiseren en leiden, voeren intussen besprekingen met Nederlandse officieren om de onderneming zo vlot mogelijk te regelen.

afb-lk1804 — Duitse militairen op appèl in kamp Budel (foto Bernd Brockfeld)

Het kleine Nederlandse detachement, onder bevel van de legerplaatscommandant, luitenant-kolonel J. Bruyntjes, vormt de verbindingsschakel tussen de Duitsers en de buitenwereld. Alles geschiedt zo tactvol mogelijk. Het Duitse kader vooral en ook de dienstplichtigen, die grondig geïnstrueerd zijn (en worden) op land en volk, gewoonten, staatkundige verhoudingen etc., zullen zich buiten de legerplaats buiten diensturen – althans zeker de eerste tijd – niet in uniform vertonen.

De permanente bezetting van dit ‘herhalingskamp’ brengt voor het dichtbijgelegen Budel veel handel en vertier met zich mee. Er moeten in dit dorp al zo’n 300 huizen voor het beroepspersoneel worden gebouwd. Er is veel burgerpersoneel nodig in het kamp aan koks, kleermakers, schoenmakers en telefonistes. Het grotendeels houten kamp ondergaat de nodige uitbreiding. Er komen nog drie legeringsgebouwen bij, een sporthal en een stafgebouw, alles in steen. Naast het Nederlandse koude komt het Duitse warm water, alles voor rekening van de Bundeswehr. Ook zijn alle legeringsgebouwen met veel board ingedeeld in kamers, want de Duitse dienstplichtigen hebben met kleine groepen slaap- zitkamers, die zij als hun home beschouwen. De voeding en de BOS blijven Nederlands, de rest komt uit Duitsland.

afb-lk1806 — Manschappenkantine legerplaats Budel

Voorlopig koken onze koks nog twee warme maaltijden per dag, volgens de Duitse voedingsvoorschriften. In het weidse, fraaie, laaggebouwde legerkamp, dat in het volle, frisse voorjaarsgroen verborgen gaat, merkt men nu nog nauwelijks iets van de aanwezigheid van de Duitsers. Eind juni komt de vaste kern. Geleidelijk zal het kamp volstromen en de opleiding op gang komen, maar zelfs drieduizend man zullen elkaar in Budel niet voor de voeten lopen. “Het kamp valt ons, naar de verhalen die wij erover te horen kregen, ontzettend mee,” vertelden enkele Duitse onderofficieren. “Bij ons is ook alles nieuw gebouwd en van steen, maar dit is een prachtig gelegen, helder kamp.”

Voor de vele Duitse rekruten zal Budel, 40 km van de Duitse grens, dichter bij huis liggen dan het in Noord-Duitsland gelegen Stade, al zullen ze niet iedere week naar huis kunnen…

BUDELKRONIEK
De nu zeven jaar oude legerplaats heeft in haar korte bestaan internationaal geschiedenis gemaakt. Nauwelijks was zij gereed of duizenden Hongaarse vluchtelingen op doortocht, vooral naar Canada, vonden hier een gastvrij onthaal. Vervolgens heeft zij gefungeerd als opvangcentrum voor repatrianten uit Indonesië. Tienduizenden herhalers bewaren er nog prettige herinneringen aan, zo goed als vele militaire en burgerautoriteiten, die hier conferentiedagen hielden.
Nog onlangs eindigde hier de oefening ‘Nota Bene’ aan een onvolprezen dis. De keuken van Budel geniet ruime bekendheid, zo goed als de onuitputtelijke voorraad mopjes van overste Bruyntjes…
Budel wordt een Nederlandse herinnering en een Duitse werkelijkheid.

Titelfoto: eerste duitse militairen in Budel, majoor E. C. Poorter begroette de duitse Hauptman Erich Pohl (Creative Commons licence)

Bekijk het hier…

Klik op dit symbool voor de originele publicatie uit de Legerkoerier.
Pagina opent in een apart venster.

Beknopte geschiedenis van Legerplaats Budel

Kamp Budel wordt in 1955 gebouwd als onderkomen voor militairen tijdens herhalingsoefeningen op het aangrenzende oefenterrein Weerter Heide;
In 1957 en 1958 doet het kamp dienst als tijdelijk verblijf voor Hongaarse en Indonesische vluchtelingen;
17 Januari 1963: de Budel-Seedorf overeenkomst (kazerneruil) komt tot stand;
Op 20 mei 1963 arriveren 40 Duitse militairen van het 2e Luchtmachtopleidingsregiment als kwartiermakers in Budel (het eerste permanente Duitse garnizoen in het buitenland sinds WO II), op 1 juli gevolgd door de eerste lichting dienstplichtigen. De volledige bezetting bedraagt ca. 3.000 manschappen;
De naam Kamp/Legerplaats Budel wordt op 25 mei 1988 gewijzigd in Nassau-Dietz kazerne;
De Budel-Seedorf overeenkomst wordt officieel beëindigd op 15 september 2004;
Op 2 juni 2005 wordt na 42 jaar de kazerne teruggegeven aan het Nederlandse Ministerie van Defensie, die het verder gebruikt als dependance van de Koninklijke Militaire School (Weert) en als thuisbasis voor een deel van de bataljons van de Nationale Reserve van de landmacht;
Op 28 februari 2014 sluit de kazerne definitief haar poorten en wordt het complex overgedragen aan de Dienst Vastgoed Defensie.
Sinds mei 2014 doet het dienst als AZC.

Dit vind je misschien ook interessant:

Uit de collectie van kapitein b.d. Gerard Gaarthuis

naar top↑