Na 43 jaar ‘einde oefening’
Legerplaats Seedorf, stond tussen 1963 en 2006 onder Nederlands commando, inmiddels is het weer in Duitse handen. De Nederlandse militairen traden op zaterdag 6 mei 2006 aan voor het allerlaatste appèl! Onderaan deze pagina een filmische impressie van die laatste dag en een artikel over sluiting van de legerplaats uit het Algemeen Dagblad. Meer geschiedenis over Nederlandse troepen in Seedorf in de documentaire “Tschüs Seedorf”, die je hier kunt bekijken.
Waarom Nederlandse troepen in Duitsland?
In 1960 wordt de 41 Lichte Brigade opgericht. Deze brigade bestaat uit een verkenningsbataljon, een geniebataljon, commando- en verbindingstroepen.
Hoewel de standplaats van de brigade gewoon in Nederland is, wordt er regelmatig in het noorden van Duitsland geoefend. Er worden weliswaar Nederlandse troepen gelegerd op kazernes in Hohne en Fallingbostel, maar een permanente aanwezigheid in Duitsland lijkt een te dure operatie.
In augustus 1961 is de Berlijnse Muur gereed. Met het opsplitsen van Duitsland in een Bondsrepubliek en de Duitse Democratische Republiek begint in feite de Koude Oorlog. De NAVO komt lijnrecht te staan tegenover het Warschaupact. De landen in West-Europa voelen zich bedreigd.
Een jaar later, in 1962, besluit Nederland permanent een brigade in Duitsland te legeren. De troepen die zich hier gaan vestigen, zullen gaan dienen als vooruitgeschoven post van de Nederlandse krijgsmacht. En dus betrekt in 1963 een Nederlandse troepenmacht een kazerne op de Noord-Duitse laagvlakte, in de buurt van het dorpje Seedorf.
De lichte brigade wordt 41 Pantserbrigade en het tankbataljon van deze brigade vestigt zich in Hohne. De kazerne in Seedorf is in de jaren vijftig gebouwd en geldt in die tijd als zeer modern. Toch is het leven er voor de militairen in de beginperiode erg sober. Bovendien draaien ze lange diensten. Zowel de beroepsmilitairen als de dienstplichtigen krijgen per vijf weken slechts vijf dagen verlof. Ook in de weekends gaat het appèl gewoon door. Alles staat in het teken van paraatheid.
Het leven op en rond de legerplaats
Terwijl zich langzaam maar zeker een goed getrainde brigade ontwikkelt in Seedorf, komen zich steeds meer familieleden van militairen in de omgeving de kazerne vestigen. Vooral in Zeven gaan veel Nederlanders wonen. De eerste ‘Nederlandse wijk’ noemt men de ‘Kanariewijk’, naar de kanariegele kleur van de gevels. Ondertussen ontwikkelt zich zo een echte Nederlandse gemeenschap in Duitsland. Er komt een Nederlandse basisschool, een Nederlandse school voor voortgezet onderwijs en voor degenen die vertier of afleiding zoeken wordt er naast de school een Holland Huis gebouwd. Het zijn vooral familieleden van de beroepsmilitairen die zich in Duitsland vestigen.
De dienstplichtigen vormen een ander leven. Zij zorgen ook voor een aparte sfeer op de legerplaats en gaan regelmatig uit in de Duitse discotheken.
Na een korte periode van aftasten, groeien de Nederlandse gemeenschap en de Noord-Duitsers langzaam naar elkaar toe. In september 1968 wordt dan ook de eerste Duits-Nederlandse week gehouden in de straten van Zeven, compleet met Nederlandse marktkraampjes met kaas en haring, muziek en Volendammer klederdracht. Ook in dat jaar wordt er een heuse Avondvierdaagse in Zeven georganiseerd.
Met de komst van Michael Gorbatsjov als leider van Rusland in 1985 wordt de spanning tussen Oost en West langzaam minder. Het hoogtepunt en tevens het einde van Koude Oorlog wordt bereikt in 1989 met de val van de Berlijnse Muur. Met het verdwijnen van het ´rode gevaar´ verliest ook de brigade in Seedorf haar directe taken van vooruitgeschoven post en daarmee haar strategisch bestaansrecht. Daarom vindt er begin jaren negentig een grondige reorganisatie plaats. Dit leidt tot de oprichting van een Duits-Nederlands legerkorps en de 41 Pantserbrigade verandert weer in 41 Lichte Brigade omdat het tankbataljon weer teruggaat naar Nederland. In 1992 en 1993 worden de Nederlandse kazernes in Langemannshof en Hohne gesloten.
De noodzaak neemt af, terug naar Nederland
Het einde van de Koude Oorlog betekent voor de Nederlandse militairen dat zich een wezenlijke taakverschuiving voordoet. De aandacht verschuift van het verdedigen van NAVO-grondgebied naar crisisbeheersing. Militairen uit Seedorf nemen deel aan uitzendingen als UNPROFOR, IFOR-1, SFOR-4, SFOR-8, SFOR-11, SFOR-15, SFOR-16, KFOR-2 en SFIR-3. Door de hechte gemeenschap vinden partners van uitgezonden militairen steun bij elkaar. Dat gebeurt thuis of in het Holland Huis. Omdat de rest van hun familie in Nederland zit, zijn zij op elkaar aangewezen. Dat maakt dus niet alleen de sfeer onder militairen in Seedorf bijzonder, maar de sfeer van de hele Nederlandse gemeenschap.
De taakverschuiving betekent voor Defensie dat er een behoefte komt aan drie gelijkvormige brigades. Daarom wordt de brigade in Seedorf in 1998 omgevormd van licht naar gemechaniseerd. De 41 Gemechaniseerde Brigade draait dan, samen met 13 Gemechaniseerde Brigade en 43 Gemechaniseerde Brigade, afwisselend uitzendingen.
In juni 2003 staat de brigade opeens volop in het nieuws. Zowel de Nederlandse als de Duitse media hebben alle aandacht voor het bericht dat de Nederlanders op korte termijn de kazerne in Seedorf gaan verlaten. De lokale bevolking is ook geschokt en begint spontaan te protesteren tegen het vertrek van de Nederlanders. Het mag niet baten. De plannen worden concreet en uiteindelijk wordt besloten dat 2006 het jaar wordt waarin alle Nederlanders dan echt de kazerne zullen verlaten.
6 mei 2006: Defilé, opheffingsappèl en ‘Zapfenstreich’
Dit vind je misschien ook interessant:
Een publicatie in de weekendbijlage van het Algemeen Dagblad van 6 mei 2006 over het vertrek van de Nederlandse Troepen uit Seedorf. Klik hier voor het artikel “Ingerukt.” In de archieven van De Volkskrant vonden we nóg een interessant artikel over dit onderwerp, eveneens gepubliceerd op 6 mei 2006. Dat vind je hier (helaas alleen beschikbaar voor abonnees).
Voor meer informatie over de kazerne lees dit artikel: Het tijdperk 1963 – 2006
of het boek ’40 Jaar Nederlandse troepen in Seedorf’ (ook te downloaden als PDF).
Terug naar hoofdstuk Seedorf-gerelateerde informatie
Seedorf40 